Rode Zee: de longimanus is terug

Daar is hij weer in de Egyptische Rode Zee en dat is best goed. Maar wie? Niet de toerist, nee. Maar een mythische haai: de longimanus of longimane haai. Deze oceanische haai, die vaak werd waargenomen in het begin van de jaren 2000, was bijna van de radar verdwenen. Om beter terug te komen? Het lijkt echt op ja.

November 2016. Een ideale maand om op te treden op een van de schepen van onze vriendenAlysees DuikenEen BDE cruise. of Brothers, Daedalus et Elphinstone, initialen van drie beroemde riffen van mer Rouge omdat gelegen voor de kust van Egypte, en daarom bewaard. Op dit moment zijn de omstandigheden inderdaad bevorderlijk. Als de alomtegenwoordige noordenwind daalt, neemt de kans toe verschillende soorten haaien tegen te komen. Wat het lauwe water betreft, het wordt onderhouden. Kortom, geluk in perspectief.

Het enige nadeel: de longimanus. Deze prachtige haai, die we in een vorige uitgave hebben besproken, is er niet echt meer. En dit, al een tijdje. Naarmate de cruise vordert en de sites elkaar opvolgen, wordt deze observatie door elkaar geschud. Omdat, verrassing, duiken na duiken, verschillende exemplaren van oceanische haaien worden gekruist. Regelmatige bijeenkomsten zowel onder de boot als 's nachts, vanaf het dek. Soms ook dieper, zo'n 30 meter diep. Tot de visuele apotheose wanneer, op het noordelijke plateau van Daedalus, een longimanus op - 40 m de school van geschulpte hamers binnenglijdt ...

Gebruikmakend van de aanwezigheid aan boord van Steven Surina, doen we onderzoek naar deze kennelijke terugkeer van het dier. Deze expert van haaienhaaien deelt zijn ervaring via zijn vereniging Haai onderwijs. Hij is ook een kenner van de Rode Zee, met enkele duizenden duiken en een paar honderd cruises op zijn naam, een bevoorrechte en bekwame getuige. Hij legt uit dat deze terugkeer van de oceaanhaai naar Egypte recent is en dateert uit het einde van 2015. Vooruitstrevend ook, aangezien het in de eerste plaats werd waargenomen op zijn favoriete locaties, deze beroemde offshore-eilanden, Brothers, Daedalus et Elphinstone, dat het dier frequent bezoekt tijdens zijn jaarlijkse bijeenkomst, van eind juli tot december. Toen verspreidden de vergaderingen zich: riffen van Shoal Fury, tot in de lagune Shaab SatayaIn Zabargad et Rocky Island. Ze waren ook verder naar het noorden: om Sharm el SheikhIn Hurghada en zelfs over het wrak van de Thistlegorm !

Om het fenomeen te helpen analyseren, een woord over de associatie Rode Zeehaai. Via zijn participatief programma, de Longimanus-project, heeft het een registratiesysteem voor de verschillende soorten oceanische haaien. De vereniging telde dus sinds 600 meer dan 2002. Het was logisch om te denken dat de individuen die in 2015 en 2016 in aantal op de duikstekken werden waargenomen, al eerder waren gemeld. ”Tot onze verbazing, specificeert Steven Surinakomt geen enkele haai die in de afgelopen twee jaar is gerapporteerd overeen met een geïdentificeerd exemplaar, d.w.z. al aanwezig in de database van de Longimanus-project. De meeste van hen zijn jonge haaien, mannelijke en vrouwelijke, die zelden meer dan 2-meters meten. Er moet echter worden opgemerkt dat het einde van 2016 de komst van grotere haaien zag, van 2,5 m tot 3 m, vooral rond het rif. Daedalus. "

Het schatten van de leeftijd van een longimane is relatief eenvoudig omdat het de pelagische haai is die de langzaamste groei heeft. In tegenstelling tot zijdeachtige haaien (Carcharhinus falciformis) die 2,5 m kan bereiken vanaf 5 jaar, de oceanische haaien groeien rond hun rugvin. Als de laatste verhoudingsgewijs groot is in vergelijking met de rest van het lichaam, dan is de haai jong. Omgekeerd, als de vin correct geproportioneerd is, heeft hij zijn volwassen grootte bereikt, met een levensverwachting van ten hoogste 17 jaar. Deze waarnemingen over hun grootte, en dus hun leeftijd, onderstrepen vooral een belangrijk punt: men kan niet strikt spreken van "terugkeer van de longimanus" aangezien de gekruiste haaien jonge onbekenden zijn, dat wil zeggen nieuw.

Het verdwijnen van Rode Zee Longimanus werd gezien als een direct gevolg van de door de Egyptische autoriteiten georkestreerde visserijen om hun populatie te reguleren in reactie op 2009 en 2010 baderaanvallen. Een plausibele verklaring, want het is inderdaad als gevolg van deze visserij dat haaien bijna uit de kustwateren waren verdwenen. Een bevinding die des te relevanter lijkt als de witpunthaai gezien in die tijd waren volwassenen, met een meerderheid van seksueel volwassen of volle vrouwen, afhankelijk van het seizoen. Maar als de haaien bijna allemaal waren geëlimineerd, hoe dan deze vernieuwing van de soort te verklaren? Onze expert heeft zijn idee: "Mijn theorie is dat we zojuist een natuurlijke cyclus van bevolkingsvernieuwing hebben doorgemaakt. Studies hebben aangetoond dat vrouwen na de bevalling het gebied verlaten om de jongen niet aan te vallen of met hen te concurreren om hetzelfde grondgebied. Ze gaan dan de zee op om zichzelf te voeden.

dus, witpunthaai zou het kustgebied bezoeken, daar broeden en dan, op min of meer regelmatige periodes, wegtrekken om ruimte te geven aan jonge mensen en hen in staat te stellen rustig te groeien. Zonder enige serieuze kennis bij het ontbreken van enig wetenschappelijk onderzoek tot nu toe, verleidt de hypothese van een dergelijke cyclus. Bovendien is er een precedent: als tien of vijftien jaar geleden het observeren van oceaanhaaien nabij de riffen van de Rode Zee plaatsvond, was dat minder dan twintig jaar geleden. Wat zeker is, is dat de vele recent gekruiste individuen jonge mensen zijn en dat we te maken hebben met een nieuwe generatie. Als uitvloeisel is het feit dat we nu zoveel jongeren ontmoeten misschien het gevolg van de aanzienlijke afname van het bezoekersaantal vanwege een delicate geopolitieke situatie die voortduurt. Ongestoord, veel minder last van mensen dan voorheen, zouden de dieren vroeg aanmoedigen. Zelfs als een dergelijke verklaring slechts een hypothetische extrapolatie is, is hun aanwezigheid volkomen reëel. Voor de duiker is dit het belangrijkste punt en de zekerheid van het voor het eerst of opnieuw kruisen van de weg van een haai met uniek gedrag. Je hoeft alleen slow motion-beelden te zien die aan het einde van 2016 zijn vastgelegd door het team van Requiem project overtuigd zijn ...

Tekst: Olivier Clot-Faybesse
Foto's: Fabrice Dudenhofer
Video: Requiem Project