GREGOR TÖRZS: De meester van natuurlijk licht

geschreven Aurélie Kula 13 maart 2019

Geboren in Hamburg in 1970, Gregor Törzs 16 bracht jaren door in Los Angeles, waar hij studeerde en werkte in de filmindustrie. Eerst aangetrokken door speciale effecten, wordt hij vervolgens directeur van fotografie. Terug in Duitsland, zijn thuisland, richt hij zich op fotografie en wordt hij een expert in tekentechnieken, waaronder de platinaprint. In zijn fotografische benadering hecht Gregor Törzs veel belang aan het natuurlijke licht en de duur van zijn foto's. Het is ook dit werk dat zijn beelden zo speciaal maakt en hun hun "bovennatuurlijke" karakter geeft.

Om "Heavy Sky", een serie onderwaterfoto's, te maken, maakt Gregor Törzs een structuur voor zijn favoriete oude camera om hem waterdicht te maken. Dankzij de honderden uren die het onder water doorbrengt, kan het unieke onderwatermomenten vastleggen. In 2014 creëert en produceert hij de eerste onderwatercamera ter wereld met een zeer groot negatief (24 × 36 cm). Het is met dit apparaat dat hij de Ultramarine-serie realiseert. De kunstenaar is ook geïnteresseerd in macrofotografie, met name het fotograferen van insecten en vlinders (Microtype-serie # 1). Het is met deze serie, gemaakt in 2010, dat hij zijn eerste platinaprints maakt, handgemaakt Japans papier (zoals flinterdun gampipapier, extreem fijn). Weinig laboratoria in de wereld beheersen deze techniek tegenwoordig.

Watershot-camera

Je hebt een unieke manier, zelfs picturaal, om de natuur te fotograferen. Wat is jouw aanpak?
Ik denk dat het niet iets is dat van tevoren is besloten of dat kan worden gepland. Integendeel, het is een handeling die op een organische manier wordt geactiveerd. We gaan op natuurlijke wijze naar dit pad. Het hangt nauw samen met hoe je een verhaal wilt vertellen. Het lijkt misschien vreemd, maar ik ga niet zitten en denk erover om een foto op een foto te laten lijken. Ik ben overtuigd door dit adagium van design, dat zegt dat vorm voortkomt uit de functie. Ik denk dat het in het begin heel belangrijk is om de emotie te begrijpen die men wil overbrengen, de stijl vloeit dan vanzelf. Mijn doel is om deze emotie te transcriberen. De belangrijkste emotie, die ik via mijn afbeeldingen wil delen, is van de orde van herinnering, degene die we ons herinneren, een mooie herinnering, die zou worden gevuld met een vorm van nostalgie en melancholie die deel uitmaakt van uit het verleden. Dit is een heel speciaal gevoel, omdat we onszelf naar het verleden overbrengen met de mogelijke hoop dat hetzelfde in de toekomst zal gebeuren. Een herinnering is in die zin uniek. We zijn in het moment, we denken aan het verleden en we kijken naar de toekomst. Het is deze emotie die ik visueel probeer te transcriberen in mijn foto's. Ik probeer, met alles wat in mijn macht ligt, dit gevoel zo nauwkeurig mogelijk te communiceren, evenals wat mijn beslissingen beïnvloedt. Deze picturale stijl is naar mijn mening wat in deze zin het beste resultaat geeft.

Technisch gezien, hoe krijg je dat resultaat?
Ik maakte mijn eigen uitrusting voor mijn laatste werk, onderzeeërs. De camera die ik sinds 4 jaar in onderwaterfotografie gebruik, is door mijzelf ontworpen. Vervolgens hebben we het prototype gemaakt. Het is een enorm analoog 24 / 36 cm-apparaat. Ter vergelijking: deze is 100 keer groter dan de huidige digitale onderwatercamera's die 24 / 36 mm-foto's maken. De buitengewone afmetingen van dit apparaat betekenen dat het werk alleen mogelijk is als de opnamen met zeer grote minpunten worden gemaakt. Normaal gebruiken we bij onderwaterfotografie een "dome-poort" die het mogelijk maakt om wat schoonheid te brengen, omdat het gebruik van 33% zoom wordt vermeden. Het ongemak is echter dat we een virtueel beeld in hoge definitie maken met een zeer grote scherptediepte die het beeld afvlakte en een soort kromming creëerde. Persoonlijk waardeer ik deze eigenschap niet, waardoor het hele beeld heel precies is (de voorgrond en het laatste plan zijn volkomen duidelijk). Ik geef de voorkeur aan een beperkte scherptediepte. Het was deze voorkeur die me ertoe bracht mijn eigen apparaat te bouwen. De keuze voor mijn vakken houdt ook rekening met. Ik fotografeer meestal scènes, die ik 'stil' zou noemen, waar er geen momenten van grote opwinding zullen zijn, zoals bijvoorbeeld de open mond van een haai. Dit belet niet dat mijn afbeeldingen met een zeer grote complexiteit worden gerealiseerd. Neem de foto van koralen, we passeren door te zeggen "Het is een koraalfoto", dan komen we terug, aangetrokken door een redenerend detail. Er is in werkelijkheid iets poëtischer, emotioneler ... Een emotie die ik zelf voel wanneer ik duik en die ik niet vind in de conventionele onderwaterfoto.

Welk type lens gebruik je en welke materialen heb je gebruikt om het te maken?
Het apparaat genaamd Ultramarine werd helemaal opnieuw gemaakt. Het is geen apparaat dat wordt beschermd in een waterdichte behuizing, het is het apparaat zelf dat van tevoren is ontworpen om waterdicht te zijn. De lens is niet uitwisselbaar, het Ultramarine-apparaat is vervaardigd met een lens van 155 mm "lens met knaagdiervergrendeling". Zelfs met een brede opname krijgen we een afbeelding met een zeer beperkte scherptediepte. We vinden deze esthetiek terug in de oude foto's uit het begin van de vorige eeuw. Dankzij de lengte van de lens en de zeer brede hoek ervan, krijgen we een zeer korte scherptediepte. Het voordeel van het gebruik van zeer grote negatieven is het hergebruik van deze negatieven, omdat ze in de platinaprint voorkomen. Dit is een opwindend proces, dat een prachtige weergave biedt door de oudste technieken te gebruiken voor het verkrijgen van afdrukken in zwart-wit. Er wordt een oplossing van vloeibaar platina gebruikt die op een papier wordt geborsteld. Door te drogen wordt deze oplossing lichtgevoelig en vervolgens wordt het negatief bevestigd aan het papier dat in een vacuümmachine wordt geplaatst om het negatieve en het papier samen te drukken. Dankzij UV-licht is contactafdrukken voltooid. Het grote formaat van mijn negatieven maakt het mogelijk om grote papieren afdrukken te krijgen met veel details. Voor mijn onderwaterserie koos ik ervoor om uitsluitend in zwart-wit te werken. Ik heb wat kleurtesten gedaan, maar het resultaat kwam niet overeen met de emotie die ik door mijn prestaties wilde laten zien.

Hoeveel jaar heb je gedoken en hoe heb je de duikwereld ontdekt?
Dit is 30 jaar dat ik me wijd aan duiken. Ik begon op achttienjarige leeftijd, toen ik naar Portaventura in het Caribisch gebied ging. Daar ben ik geslaagd als duiker. Ik werd letterlijk verliefd op deze discipline. Evoluerend in gewichtloosheid in het vloeibare element, "Mobilis in Mobile", biedt geen enkel ander medium dergelijke sensaties. Zoals ik al eerder zei, heb ik het gevoel in een herinnering te leven als ik onder water ben. Het roept me gevoelens op die ik nergens anders op onze planeet kan vinden. Ik denk dat mijn foto's veel beter uitdrukken dan mijn woorden, de sensaties die ik voelde tijdens mijn duiktrips.

Wat is de hoofdboodschap die je via je onderwaterfoto's wilt overbrengen?
Wanneer ik ondergedompeld ben in water, in de diepten van de oceaan, laat ik mezelf winnen door een unieke emotie. Het vreemde gevoel iets te leven of te ervaren dat in de orde van herinnering zou zijn en dat, vind ik, een ongelooflijk mooie en unieke ervaring is. Dat is duiken voor mij, iets intrinsiek aangeboren herinneren, diep in onszelf geworteld. Ik zoek, via mijn afbeeldingen, de meest getrouwe manier om dit gevoel weer te geven. Wanneer ik bijvoorbeeld oude koralen fotografeer en dit moment onsterfelijk maak, is het mijn manier om een moment van schoonheid en kortstondige perfectie tot uitdrukking te brengen.

Je had een tentoonstelling in oktober, hoe ging het?
Ik woon veel kunstbeurzen bij, waaronder de tentoonstelling Basel afgelopen juni. Ik ben erg ontroerd om te weten dat mensen die geen duikliefhebber zijn, mogelijk ook last hebben van mijn onderwaterfoto's. Ik kreeg alleen goede feedback van bezoekers.

Welke foto of welk thema heeft uw voorkeur in uw werk?
Ik heb niet echt een voorkeur, maar over het algemeen ontroert de eerste foto die ik maak, omdat het de toewijding symboliseert van al het werk en de inspanningen die tijdens het project zijn geleverd. Het versterkt me dat ik de juiste keuze heb gemaakt en in de goede richting ben gegaan.

Wat zijn je volgende projecten?
Over het algemeen houd ik er niet van om over mijn toekomstige projecten te praten wanneer die nog niet zijn gestart, maar ik kan u vertellen dat ik blijf werken aan het onderwerp onderwaterfoto's en dat ik onlangs de Rode Zee in ben gedoken November 2018 vervolgt deze serie met de Ultramarine.

Wat zijn je favoriete fotografen?
Ten eerste zijn er twee Sarah Moon. Ik bewonder zijn werk enorm. Zijn beelden zijn erg ontroerend. Ik waardeer zijn manier om een verhaal te vertellen. Ze is echt een fantastische kunstenaar, waardoor ik een parallel universum binnen kan gaan buiten haar beelden. Ze slaagt erin om unieke foto's te maken terwijl ze haar onderwerpen op een journalistieke manier aanpakt.
De tweede is Peter Beard, een kunstenaar die absoluut authentiek is in zijn fotografie. Ik vind een autobiografische kwaliteit, die ons uitnodigt om zijn dagboek in te voeren.