Duiken in Soedan: de intacte Rode Zee

Uit een dikke wolk, geproduceerd door de overblijfselen van een vis die de dag ervoor gevangen is, ontsnapt een wolk vis die wordt aangetrokken door deze onverwachte maaltijd. Snel verschijnen er zilverachtige reflecties, wervelen en worden geleidelijk strakker op de dode trevally. De geur, drukte, identificatie van weerloze prooien trokken de grijze haaien (Carcharhinus amblyrhynchos). Een robuuste en massieve figuur, een sedentaire en extreem territoriale soort, actief overdag, die zich voornamelijk voedt met rifvissen. Voor mijn eerste duik in Soedan ben ik blij dat ik zo dicht bij deze kwetsbare soort kan komen, die zich langzaam voortplant, en alleen in rifgebieden.

Langs de 870 kilometer lange Soedanese kust die aan de Rode Zee grenst, is toerisme niet voldoende om de soort te verdunnen, en de Jemenitische vissers die in vinnen handelen, gaan daar niet heen. Voor grijze haaien, net als voor andere mariene soorten, lijkt de tijd in de wateren van Soedan te hebben stilgestaan: het is de Rode Zee 50 jaar geleden, aan het begin van de duik.

Hier zijn ook enkele pagina's uit de onderwatergeschiedenis geschreven. Voor mijn vertrek vertelt Albert Falco, kapitein van de Calypso, me over zijn herinneringen aan Precontinent II : “Na de eerste ervaring van Précontinent in 1962 in Marseille, Cousteau had het idee om een ​​tweede ervaring in de Rode Zee te doen vanwege het warme water en de weelderige omgeving. Hij stuurde me daar in mei 1962 met de missie om een ​​plek te vinden die vlak genoeg was om de onderwaterhuizen te installeren. En ik vond de site van Shaab Rumi een paar kilometer van Port Sudan. De site was interessant omdat het een van de weinige lagunes was waar de Calypso binnen kon worden gebracht en het vrachtschip de Rosaldo ondersteunt door een voldoende diepe pas. We hebben 3490 bedelaars van 50 kg afgehandeld om het grote huis en de schotelschuur te kunnen ballasteren! En op 14 juli 1963 keerde het team terug naar het huis voor een verblijf van een maand. Na 3 weken trokken 2 duikers het diepe huis (25 meter) binnen met daarin een mengsel van helium. Wat interessant was, was dat ze invallen in de lucht maakten tot op 100 m van dit huis. Het was een echt avontuur… ”.

De schotelhangar is er nog steeds, maar is versierd met een veelvoud aan zachte en harde koralen, getransformeerd door de creatieve aanraking van de zee. Frank Humbert, kapitein en eigenaar van de Black Baron is onze gids op dit rif ten noorden van Port Sudan (19 ° 56 'N, 37 ° 24' E). Deze koraalconstructie, geplaatst in het midden van de kloof gevormd door de Rode Zee, hangt boven fondsen die meer dan 500 meter kunnen bereiken. Alle buitenzijden van het rif storten in de richting van de afgrond. De drop-offs herbergen flora en fauna intact en geconcentreerd in de eerste meters onder het oppervlak vanwege een vitale relatie met de zon.

Vast tussen deEgypte enEritreaSoedan bewaart nog steeds het leven van sommige soorten die anders in de wereld worden bedreigd. De geschulpte hamerhaai (Sphyrna lewini) is een van de ontmoetingen die je kunt hebben op de locaties van Shaab Rumi maar ook rond Sanganeb (vuurtoren gebouwd door de Engelsen en door duikers de haaienvuurtoren genoemd). Eenzame soort maar verzamelt zich in enkele honderden individuen waarschijnlijk tijdens reproductierituelen, en zoekt constant gematigd water (tussen 20 ° C en 23 ° C): plotseling evolueert hij tussen 40 en 70 meter tijdens hete periodes ( tussen mei en november) maar gaat de rest van het jaar tussen de 20 en 40 meter omhoog.

Iets verder naar het noorden, precies bij Mesha Rifa, getuigt een andere bijeenkomst van de rust van het zeeleven. Op een bodem van 5 meter komen tientallen mantaroggen tevreden te zijn. De site is toegankelijk tijdens de 15-daagse rondleidingen en de prachtige manta's zijn er over het algemeen in oktober-november en in mei-juni.

Blauwomrande koraalriffen zijn altijd een bedreiging geweest voor schepen, en het bekendste wrak is onmiskenbaar de Umbrië. In het midden van de ruimen begeleidt Franck me bij het bezoek. Binnen zit het schip nog vol met munitie. In een ander compartiment stond ik oog in oog voor 3 Fiat model 1100 uitgerust voor warme landen met banden met aangepast profiel! Nog iets verder laat Franck me de vierbladige propeller zien die destijds in staat was om het koppel over te brengen dat werd geproduceerd door zijn 5 ketels van 4300 pk.

Iets verder naar het noorden (20 ° 14 'N, 37 ° 18' E) is er een groot rif genaamd Shaab Suedi. Op dit rif liep de Blue Bell in de tweede helft van de jaren zeventig aan de grond terwijl hij een lading Toyota-voertuigen vervoerde. De boot staat loodrecht op het rif en de kust in een vreemde positie, alsof hij rechtstreeks van de Saoedische kustlijn komt. De gewelddadige schok sloeg een van de voertuigen van het scheepsdek naar het rif. Midden op dit bijzonder originele autokerkhof ligt de grote romp van de Blue Bell, op de bodem omgedraaid, met de boeg naar het rif gericht.

Zoveel onderwaterwonderen voor zoveel gruwelen die in dit land zijn gepleegd: na twaalf jaar oorlog en 2 miljoen doden stemde Zuid-Soedan 98,8% voor afscheiding in het gehouden referendum van 9 tot 15 januari 2011. Onafhankelijkheid was daarom vastgesteld op 9 juli 2011. Hoewel de spanningsvelden meer dan 1000 km van Port Sudan liggen, is het altijd een gewetenskwestie om voet aan de grond te zetten waar zoveel bloedbaden hebben plaatsgevonden en waar vrouwenrechten worden gereguleerd door de sharia (islamitische wet). De indruk van een reis naar het verleden wordt helaas niet alleen gevoeld in de ontdekking van de rijkdommen onder water, maar ook in de menselijke onbekwaamheid ...

Frank Humbert duikt al decennia in de Rode Zee. Eerst gevestigd in Soedan, daarna tien jaar in Djibouti, is hij sindsdien teruggekeerd naar het land. Hij is getuige van de evolutie van de zeebodem van de zuidelijke Rode Zee en zegt dat de Soedanese riffen intact zijn gebleven zoals in hun eerste dagen. Een misschien fragiel evenwicht, aangezien het grootste van de Afrikaanse landen (8% van de oppervlakte van het continent) ook een van de armste ter wereld is (205e van de 226 landen voor het BNP verminderd per hoofd van de bevolking), maar elk geval tot dusver bewaard.

Vertrek aan boord van het cruiseschip is vanuit Port Sudan, dat vanuit Caïro kan worden bereikt aan boord van een luchtbus van Sudan Airways, die elke zaterdag in beide richtingen reist.

Merk op dat er slechts 8 duikboten in Sudan zijn, waarvan de helft over het algemeen tegelijkertijd op zee is: dit is de garantie van duiken op plaatsen die niet erg bezocht worden.

Merk op dat sinds 1 april 2010 alle in Soedan geregistreerde luchtvaartmaatschappijen zich op de “Europese zwarte lijst “. Onmiddellijk gevolg: touroperators kunnen deze bestemming niet meer verkopen ...
Je hebt dus een "avontuurlijke" ziel nodig om Port-Sudan te bereiken. Maar dit is zeker de prijs die moet worden betaald om rust te bereiken ...

Ludovic Savariello

op duikers