DE HALICORNE HAMERHAAI

De geschulpte hamerhaai is een vis die behoort tot de familie Sphyrnidae. Net als de acht soorten van deze familie is hij gemakkelijk te herkennen aan zijn zeer afgeplatte kop waarvan de ogen aan de zijkanten zijn gericht. De voorrand van het rostrum heeft een goed gemarkeerde middeninkeping (1), geflankeerd door twee laterale inkepingen (2) die het geheel een zaagtandprofiel geven. Zijn lichaam is lichtgrijs tot bruin van boven, met een gebroken witte metaalachtige glans eronder. De rugvin is driehoekig. Sommige populaties zijn sedentair, andere migrerend. De jongen vormen scholen van soms meer dan tien of zelfs honderden exemplaren. Volwassenen leven solitair of in paren.

leefgebied:

De geschulpte hamerhaai is aanwezig in alle gematigde of warme tropische zeeën over de hele wereld. Het is de meest voorkomende haai in kustgebieden, maar hij kan ook pelagisch zijn. Hij leeft over het algemeen tussen de 15 en 60 meter diep, maar kan tot 250 meter diep gaan om zich te voeden.

Dieet: Dit is een soort die alle soorten vis eet. Het voedt zich met koppotigen, schaaldieren, roggen en kleine haaien.

Ontmoetingen met de man:

Nogal beangstigend bij duikers, handhaaft het over het algemeen een veilige zone. Het interne gedeelte is ongeveer tien meter en varieert afhankelijk van de situatie. Een plotselinge beweging van een onhandige waarnemer of een simpele schreeuw in zijn ademautomaat kan een algemeen lek veroorzaken. Daarom is het essentieel om tijdens de interactiefasen bepaalde regels te respecteren.

Houding in aanwezigheid van duikers:

Er zijn geen regels, onderwater in de wildernis. Toch zijn er gedragsovereenkomsten waarbij steeds dezelfde reacties worden waargenomen. Nogmaals moet worden benadrukt dat het niettemin niet mogelijk is om de houding van een dier te standaardiseren. Het is op basis van de studie van de situaties en reacties van deze haaien dat we de analyse van de interactie tussen hen en de duikers zullen ontwikkelen.

Observatie nr. 1:

Hamerhaaien reageren niet op dezelfde manier, afhankelijk van de regio, hun leeftijd en het aantal individuen. De houding zal inderdaad verschillen, afhankelijk van of de haai alleen is of op scholen, of hij ervaren of onervaren is in de aanwezigheid van duikers, of hij evolueert in warm water zoals in Soedan of koud zoals in Galapagos.

Observatie nr. 2:

Onder de houdingen die bij de hamerhaai worden waargenomen, zullen we oorzaak-gevolgrelaties vinden die rechtstreeks verband houden met de context van de ontmoeting:
– Het gedrag van de duiker: kalm, opgewonden, opdringerig, angstig, etc…
– De ruimtelijke situatie van de duiker: in het blauw, op het rif, in een pas of anders
– De diepte van de duiker: boven, op hetzelfde niveau of onder de haai.
- De afstand tussen de man en het dier.

NB: Onderstaande ontwikkeling houdt geen rekening met deze criteria.

Observatie nr. 3:

Het blijft vandaag de dag moeilijk om een ​​algemeen beeld te geven van het gedrag van deze haai, afhankelijk van de situatie, omdat, omdat hij zich op grote diepte ontwikkelt en de duikers slechts enkele tientallen minuten in zijn gezelschap kunnen blijven, het belangrijkste deel van de onderstaande ontwikkeling de synthese is van dagelijkse observaties gedurende honderden duiken alleen in zijn aanwezigheid. Er moet echter worden opgemerkt dat hoe meer de hamerhaaien in numerieke superioriteit zijn, hoe groter de kans op interactie.

Solitaire hamerhaaien of angstaanjagende scholen:

Het gedrag :

De haai(en) blijven(blijven) op een veilige afstand, naderen niet of verdwijnen(verdwijnen) niet in het blauw.

Waarschijnlijke oorzaken:

– Duikers die te nieuwsgierig zijn, die bijvoorbeeld naar het dier toe zwemmen of erop afdalen.
– Eerste ontmoeting van een onervaren haai met duikers.
– De haai houdt er niet van om gestoord te worden. Het kiest er daarom voor om onder de diepe thermocline te blijven.

Verlegen eenzame hamerhaaien:

gedrag:

Ze blijven op een goede afstand van de duiker en vervolgen hun route, om bijvoorbeeld bij de bank te komen of anders om het duikersgebied heen te draaien zonder hun inner circle te breken: dit is dan een voorfase van observatie.

De oorzaken van deze verlegenheid:
– De haai houdt er niet van om gestoord te worden.
– De haai verliest interesse in de duiker.
– De haai voelt zich ongemakkelijk in de aanwezigheid van de duiker.

Solitaire hamerhaaien en waarnemersscholen:

Het gedrag :

Als de school nieuwsgierig is, is het mogelijk om rechtstreeks met de haaien te communiceren tot het punt dat ze op korte afstand, precies in het midden van de groep, evolueren. Men kan zich afvragen of het dan niet gaat om een ​​assimilatie met de gemeenschap van de kant van de haaien...

Mogelijke oorzaken:

– De haai verzamelt informatie dankzij de signalen van de duiker.
– De haai kan een verkenner op patrouille zijn voor de rest van de school.
– De haai kan geïntrigeerd raken door een onbekend geluid.

Solitaire hamerhaaien en nieuwsgierige scholen:

gedrag:

Het is hetzelfde als voorheen met de waarnemersbanken.

De oorzaken van deze nieuwsgierigheid:

– Contact tussen de indringer, de duiker en de bewoner, als de haai in dit gebied leeft.
– De haai wordt aangetrokken door het geluid.
– De haai kan nieuwsgierig zijn: bijvoorbeeld een dominante houding hebben.
– De haai probeert te communiceren of te spelen.

NB: Wanneer hamerhaaien numeriek superieur zijn, is de kans op interactie groter.

Observatie nr. 4:

Naast de eerder beschreven factoren zijn er ook verschijnselen
natuurlijk die de ontmoeting beïnvloeden.

– De diepte: bevindt de haai zich boven en domineert het gebied, beneden en observeert het gebied of op hetzelfde niveau als de duiker die hij observeert?
– De stroming: Als de stroming sterk is, is de kans groter dat de duiker hamerhaaien tegenkomt in de buurt van een ondergrond dankzij het venturi-effect dat de laatste biedt. Aan de andere kant, als er geen stroming is, zullen ze eerder in het blauw evolueren.
– Watertemperatuur: Hamerhaaien geven de voorkeur aan wateren tussen 18°C ​​​​en 25°C. Dit is de reden waarom ze over het algemeen evolueren onder de thermocline, dat wil zeggen onder de 20 meter diep in tropische wateren, en op elk niveau van evolutie, dichtbij de oppervlakte en tot 40 en meer in de Stille Oceaan rond eilanden zoals de Cocos, Malpelo of de Galápagos.
- Tijdstip: Afhankelijk van de regio van de wereld, zal het gemakkelijker zijn om deze vis heel vroeg in de ochtend bij zonsopgang of helemaal aan het einde van de dag te observeren.
– Staging area: deze zeer specifieke duikstekken bieden de mogelijkheid om gemakkelijker hamerhaaien te aanschouwen. Dit zijn magnetische oriëntatiepunten die het dier helpen bij zijn migratie. Haaien komen hier samen, afhankelijk van de opkomende of dalende maan, de stromingen, warm of koud, en hun broedseizoen.
– Territorialiteit: sommige groepen haaien zijn sedentair tussen migraties door, wat ontmoetingen op bepaalde locaties meer bevordert dan op andere.

NB: Laten we het nog een keer herhalen, er zijn geen definitieve regels en er is alleen een haai voor nodig om de bovenstaande situaties te weerleggen! Dat gezegd hebbende, er zijn nog steeds gewoonten die regelmatig worden waargenomen in de aanwezigheid van duikers.

Observatie nr. 5:

Ondanks de eerder geziene factoren, oorzaken en verschijnselen komt het wel eens voor dat het veelgevraagde dier niet aankomt. Dit kan te wijten zijn aan stromingen, uren onderdompeling, watertemperatuur, maanveranderingen, voedselmigratie, verschillende bijeenkomsten of geluiden die worden gegenereerd door de activiteit van de duik.

Observatie nr. 6:

De beste plekken om met deze haai te zwemmen zijn:
– Galapagos, Darwin en Wolf Islands (Ecuador) – het hele jaar door
– De Cocoseilanden (Costa Rica) – het hele jaar door
– Malpelo (Colombia) – het hele jaar door
– Layang Layang (Maleisië) – periodiek
– Ponto do Ouro (Mozambique) – periodiek
– Shaab Jumna, Sanganeb (Soedan) – het hele jaar door

Observatie nr. 7:

Wat is het beste gedrag om aan te nemen in aanwezigheid van deze haai?

– Wees psychologisch voorbereid om paniek te voorkomen
– Om het dier niet te verrassen door onze grootte, neemt u een verticale houding aan om imposanter over te komen en het dier onze bedoelingen te laten kennen.
– Maak zo weinig mogelijk bewegingen, geen plotselinge bewegingen, geen opwinding.
– Maak zo min mogelijk bubbels, vermijd kortademigheid en opwinding.
– Gebruik geen flitsers, deze kunnen het dier afschrikken.
– Kom niet bij het dier als het dieper is dan jij, met het risico dat het gepeild wordt door de interne zone te breken.
– Als u zich niet op uw gemak voelt, verlaat dan rustig de ruimte.
– Tot slot, laat het dier naderen als het jouw aanwezigheid accepteert.

De geschulpte hamerhaai, die onlangs is opgenomen in bijlage II van de CITES-conventie, blijft volgens de IUCN een soort met een bedreigde status. De geografische spreiding is de tropische kustzones, het is een gemakkelijke prooi voor de beugvissers die erop vissen voor zijn vinnen. Ondanks de recente officiële bescherming, blijft het extreem bevist en kwetsbaar.

Steven Surina

Steven Surina is een duikinstructeur in de Rode Zee. In deze hoedanigheid begeleidt hij al tien jaar cruises langs de Egyptische, Soedanese en Eritrese kusten. Hij werkte als auteur en illustrator samen met de Italiaanse uitgeverij "Magenes Editoriale" aan het project van een verzameling duikplekken over de hele Egyptische Rode Zee. Hij schreef in 2008 een proefschrift over het gedrag van oceanische haaien en liet interactieve boekjes over de bescherming en het behoud van haaien verspreiden onder Egyptische scholen.

Dit is hoe hij in 2010 creëerde Haai onderwijs die duiktrips met haaien aanbiedt die tot doel hebben hen te helpen ze beter te leren kennen en begrijpen.

Bekijk het profiel van Steven SURINA